ایردراپ‌ها: ساختن جوامع یا ساختن مشکلات؟

ایردراپ‌ها (Airdrops) می‌توانند ابزار موثری برای تشویق کردن کاربران و ایجاد جوامع جدید باشد.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) که توکن‌ها را از طریق ایردراپ‌ها توزیع می‌کنند، شاهد افزایش زیادی در تعداد کاربران و تراکنش‌ها هستند. اما، آیا ایجاد جوامع از این طریق فقط نسخه ارز دیجیتال چاپ پول است؟

ایردراپ‌ها به‌معنای پرداخت توکن‌های رایگان به کاربران اولیه است که به‌عنوان راهی برای توزیع پاداش و ایجاد پویایی، سال‌هاست وجود دارد. اما ایردراپ‌ به لطف بخشش صرافی Uniswap در سال 2020 به شهرت رسید. صرافی Uniswap تقریباً به هر کسی که قبل از یک تاریخ مشخصی از این صرافی استفاده کرده بود 400 توکن UNI، هدیه داد. کسانی که توکن‌های خود را نگه داشتند، افزایش قابل توجهی را در ارزش آن‌ها مشاهده کردند.

اما با رشد بازار و ورود افراد بیشتری به این فضا، موارد استفاده از ایردراپ‌ها پیچیده‌تر شده‌است. برای مثال، LooksRare اخیراً به دنبال حذف برخی از پایگاه کاربران OpenSea با ارسال توکن‌ها به کاربران جدید بود.LooksRare این کار را با دو قانون کلیدی انجام داد: یکی اینکه  آنها باید حداقل 3 ETH NFT در OpenSea خریداری کرده یا فروخته باشند و دیگر اینکه باید یک NFT جدید به بازار LooksRare ارائه‌دهند.

نمونه‌های ایردراپ قابل‌توجهی نیز  از کمبود نقدینگی برای ایردراپ Fees.wtf گرفته تا اکسپدیشن‌های فیشینگ که به موجب آن افرادی که ایردراپ‌ می‌گیرند طعمه می‌شوند و کیف پول خود را به یک سایت مخرب متصل می‌کنند، وجود دارد.

سوال برای سازندگان این است: آیا ایردراپ‌ها ابزاری موثر برای تشویق کردن کاربران جدید و ایجاد جوامع است؟

ساختن یک جامعه

اگر پروژه شما یک صرافی یا NFT از قبل تاسیس شده باشید، جذب کاربران جدید بسیار دشوار است. توزیع توکن‌های رایگان یکی از راه‌های جذب کاربران جدید است. در فضای DeFi و DAO، توکن‌ها اغلب دارای حقوق حاکمیتی هستند که اختیار رای دادن در مورد توسعه پروتکل را می‌دهند تا ایردراپ‌ها بتواند هم باعت ایجاد ارزش برای توکن شوند و هم منجر به توسعه پروژه شوند.

اما، چگونه می‌توانید از کاهش ارزش توکن و جذب گروه بزرگی افرادی که هیچ علاقه‌ای به مشارکت در پروژه ندارند و فقط می‌خواهند ایردراپ دریافت کنند، جلوگیری کنید؟

اگر این کار را درست انجام دهید، ایردراپ علاوه‌بر جلب توجه می‌تواند وسیله‌ای موثر برای ایجاد جامعه باشد. ایردراپ‌‌ها می‌توانند به کاربران وفادار پاداش دهند و در بازار شور و شوق ایجاد کنند. بسیاری از مبادلات صرفاً به دنبال ارتباط و کشش در جوامع غیرمتمرکز هستند. اینکه چیزی برای گفتن داشته باشید راهی برای مرتبط ماندن و ایجاد ارزش برای مخاطب است.

این همان کاری است که گری واینرچوک (Gary Vaynerchuk)، رئیس VaynerX و خالق VeeFriends، در سال 2021 انجام داد. وی اعلام کرد که هر مشتری که 12 نسخه چاپی از کتاب مدیریت جدیدش را بخرد یک NFT اسرار آمیز نیز دریافت خواهد کرد. این NFT  به کیف پول دیجیتال آنها ارسال می‌شود. در حالیکه کتاب به خودی خود جالب بود، تازگی یک NFT اسرارآمیز همراه با موفقیت و ترقی NFTهای VeeFriends موجب افزایش قابل توجهی در عرضه کتاب شد.

در واقع، واینرچوک بیش از یک میلیون سفارش از این کتاب را در مدت 24 ساعت دریافت کرد.

ایردراپ و کلاهبرداری

آیا کلاهبرداری از طریق ایردراپ هم وجود دارد؟ کلاهبرداری اجتناب ناپذیر است، به‌خصوص با فناوری‌های جدید و بازارهایی که در آن برای کاربران جدید سخت‌تر است که بتواند به‌آسانی از این جربان عبور کنند.

سوال بدان معنا نیست که آیا همه ایردراپ‌ها کلاهبرداری هستند یا خیر، بلکه این است که چگونه می‌توان تشخیص داد کدام ایردراپ‌ها از پروژه‌های معنی‌دار و تاثیرگذار می‌آیند. به‌ویژه برای شخصیت‌هایی که در معرض عموم قرار دارند، مانند واینرچوک، که کسب و کار خود را بر اساس میراث و شهرت خود انجام می‌دهند حتی یک کلاهبرداری یا صرفاً ناتوانی در ارائه ارزش هم برای چنین افرادی هزینه دارد.

واینرچوک به مجله cointelegraph گفت:

«زمانی که یک استارت آپ در Web3 شکست می‌خورد، مخاطب پول خود را از دست می‌دهد. نمی‌دانم وقتی مخاطبم پول خود را از دست داد چطور می‌توانم دوباره تجارت کنم.»

به‌عبارت دیگر، اگر مشتریانی که 12 نسخه چاپی سفارش داده‌اند، هرگز NFT دریافت نمی‌کردند یا تحت تأثیر این تجربه قرار نمی‌گرفتند، در این صورت عواقبی بر شهرت Vaynerchuk در بازار داشت. در واقع اگر نگوییم همه،حداقل بیشتر مشتریانی که 12 نسخه چاپی خریدند، این کار را برای دریافت NFT انجام می دادند، نه برای 12 نسخه.

گاهی اوقات در پروژه های جدید به راحتی می توان اثرات شهرت را فراموش کرد. گرفتار شدن در مشغله و رسیدگی به مشکلات آنقدر آسان است که برخی از تعهدات ممکن است از بین بروند.

با این حال، پروژه‌های کوچک اگر افراد را در مورد رشد خود هیجان‌زده کنند، جامعه‌ای را همراه با مجموعه‌ای از اصول مشترک بسازند و سپس آنچه را که گفته‌اند اجرا کنند می‌توانند توجه جدی را به خود جلب کنند.

جاستین «3LAU» بلاو (Justin “3LAU” Blau) به cointelegraph گفت: «با علاقه‌مند شدن افراد بیشتر، ارزش جامعه افزایش پیدا می‌کند.»

جاستین دی جی مشهور آمریکایی و یکی از بنیانگذاران و مدیر عامل پلتفرم رویال است. شعار وی این است که:

«مالک موسیقی شوید و در کنار هنرمندان، حق امتیاز کسب کنید.»

از آنجایی که ایردراپ، به ویژه در مراحل اولیه یکی از راه‌های تسریع توسعه جامعه است، زمانی که به درستی انجام شود، می‌تواند بسیار استراتژیک باشد.

پخش شکل جدیدی از موسیقی 

3LAU به ویژه در استفاده از ایردراپ‌ها با NFTهای موسیقی نقش موثری داشته است. وی مدت کوتاهی پس از بنیان‌گذاری رویال (Royal) که مدل کسب‌وکار در بخش موسیقی را تغییر داد و به طرفداران اجازه داد با هنرمندان با حق امتیازهای فیوچر همراه باشند، از ایردراپ غیرمنتظره آخرین آهنگ خود به نام بدترین مورد (Worst Case) برای 333 کاربری که بیشترین مراجعه را داشته باشند خبر داد. این به نوبه خود منجر به ایجاد انگیزه تعامل و ارزش بیشتر برای دارندگان NFT شد. قیمت کف این NFTها 2 ETH است که در قیمت های فعلی به بیش از 6200 دلار می رسد.

اگرچه رویال هنوز در مراحل ابتدایی خود است، اما فرصت‌های زیادی برای هنرمندان وجود دارد که طرفداران خود را غافلگیر کنند، شور و اشتیاق را القا کنند و مشارکت را از طریق ایردراپ تشویق کنند. 3LAU می‌گوید:

صرفاً پاداش دادن به یک جامعه برای تعامل با محصول شما کلاهبرداری نیست بلکه روشی معطوف به گذشته است. این به آن جامعه بستگی دارد که تصمیم بگیرد چه کاری انجام دهد.»

این مالکیت بر موسیقی سطح جدیدی از ارتباط بین طرفداران و هنرمند ایجاد می‌کند. مدل کسب‌وکار رویال همچنین راهی برای هنرمندان فراهم می‌کند تا سرمایه‌ای را که برای راه‌اندازی یک حرفه نیاز دارند، به دست آورند، بدون اینکه خودشان را به شرکت‌های موسیقی و دیگر واسطه‌ها بفروشند که در نهایت باعث سرخوردگی می‌شوند و هنرمند را با چیزهای کمی رها می‌کنند.

آیا این تجربیات روایی با داده‌ها همخوانی دارند؟ به طور خلاصه، بله.

ما داده ها را داریم

در کار من (نویسنده مقاله حاضر) به‌عنوان یک دانشمند محاسباتی و اقتصاددان در دانشگاه استنفورد و دانشکده بازرگانی کلمبیا، یکی از مقالات تحقیقاتی اخیر من به طور کمی افزایش مالی غیرمتمرکز را با جمع‌آوری داده‌ها در مورد مبادلات کریپتو اصلی بین سال‌های 2014 و 2021 بررسی کرد. داده‌ها سرعت بسیار زیادی را در رشد بازار مالی غیرمتمرکز ثبت کردند. صرافی‌های غیرمتمرکزی (DEXs) که ایردراپ انجام دادند، 16.1 درصد نرخ رشد سرمایه بازار بیشتری نشان دادند. DEXs همچنین 7.3 درصد در نرخ تراکنش‌ها نسبت به همتایان صرافی متمرکز خود رشد داشتند.

علاوه بر این، ایردراپ حتی پس از کنترل سایر عوامل مانند زمان راه اندازی بورس، تأثیر مثبتی بر ارزش بازار و رشد حجم داشت. در حالی که زمان نشان خواهد داد که آیا این الگوها ادامه دارند یا خیر، داده‌ها از استفاده استراتژیک از ایردراپ‌ها پشتیبانی می‌کنند.

علاوه بر این، این نتایج احتمالاً ارزش ایردراپ‌ها را کمتر از واقعیت نشان می‌دهند، زیرا آنها ارزش بیشتری نسبت به قیمت مرتبط با دارایی دیجیتال مربوطه ایجاد می‌کنند. در واقع، اگر آنها در خدمت هدف آموزشی و جامعه‌سازی نیز باشند، ارزش اجتماعی گسترده‌تری نیز به‌وجود خواهد آمد.

Vaynerchuk در توییتر گفت: ایردراپ توکن برای افراد جدید در این فضا احساس شگفت انگیزی ایجاد می کند. آموزش  کمک زیادی می کند و کمک به افراد برای دریافت اولین NFT و قرار گرفتن در معرض پروژه فقط یک احساس خوب است. با فرض اینکه انقلاب Web3 اجتناب‌ناپذیر است، دراپ توکن‌ها راه آسانی را برای کاربران جدید ایجاد می‌کند تا این فضا را ارزیابی کنند.

نوآوری در ایردراپ‌ها

واینرچوک گفت، با این حال، ایردراپ‌ها رایگان نیستند، حتی در بازار ارزهای دیجیتال. عرضه و تقاضا عرضه و تقاضا است. شما همچنان مجبور خواهید بود با چاپ پول بیشتر هدایای مالی کوتاه مدت بیشتری ایجاد کنید.

اگر ایردراپ‌‌ها به صورت محدود استفاده شود ممکن است همچنان ارزشمند باقی بمانند. بهرحال می‌توان چندین بار از ایردراپ‌‌‌ها استفاده کرد تا اینکه شگفتی و جذابیت خود را در بین کاربران احتمالی یا فعلی از دست بدهد.

از این نظر، ایردراپ‌ها ممکن است یک یا دو بار در راه‌اندازی یک پروژه تأثیر زیادی داشته باشند. اما اگر هنرمندان متفکر نباشند، بازدهی کار آن‌ها ممکن است کاهش یابد.

3LAU می‌گوید: «ایرپراپ‌ها به خودی خود خوب هستند، اما مکانیک آنها ممکن است خوب نباشد. اگر قرار است پروژه‌ای شبیه ایردراپ دیگری پیش برود، ممکن است مشکل‌ساز شود. اما اشاره به چیزی جدید، هیجان‌انگیز و نوآوری ممکن است به ایجاد تعامل بیشتر منجر شود.

محصول خود را بشناسید

Web3، به خصوص DeFi، همچنان مانند یک بازی غرب وحشی (wild west) است و قوانین بازی هنوز به‌طور کامل شکل نگرفته است. با این حال، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده مقرراتی را بر روی تمام شرکت‌های آمریکایی اعمال می‌کند. ایوان راولیچ، یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل آزمایشگاه هایپرنت (Hypernet Labs)، گفت:

«این بدان معناست که پروژه ها باید قوانین شناخت مشتری و ضد پول‌شویی را روی افرادی که ایردراپ دریافت می‌کنند اعمال کنند.»

تأیید هویت آسان نیست، اما آزمایشگاه هاپرنت، hypernet.id را ایجاد کرد که یک توکن غیرقابل تعویض دیجیتالی و حفظ حریم خصوصی است و در کیف پول کریپتو کاربر نهایی قرار می‌گیرد. راولیچ می‌گوید: «کاربران اکنون می‌توانند مطابق با پروژه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین معامله کنند، که در گذشته غیرممکن بود».

این سرویس  چه توسط Hypernet Labs یا شخص دیگری ایجاد شود، چیزی است که جامعه Web3 به شدت به آن نیاز دارد. به عنوان مثال، سردرگمی اخیر بین نسخه اول و دوم CryptoPunks را در نظر بگیرید. به دلیل نقصی که در نسخه اول آن که در سال 2017 ساخته‌شد وجود داشت، آزمایشگاه‌ Larva نسخه دوم را منتشر کرد. با این وجود، برخی از اعضای جامعه انواعی از استخراج اولیه را با رنگ‌های پس‌زمینه مختلف ایجاد کردند، و این NFT‌ها را به عنوان آثار تاریخی به فروش رساندند که منجر به واکنش شدید آزمایشگاه‌ Larva و تهدید به پیگیری قانونی شد. در صورت وجود مکانیسم‌های اعتبار‌سنجی حفظ حریم خصوصی، می‌توان از این حوادث به طور کامل اجتناب کرد.

CryptoPunks V1 از لیست OpenSea حذف شد.

فناوری هرگز نوشدارو نیست

فناوری هرگز نوشدارو نیست، اما می‌تواند ابزار مهمی باشد و ایردراپ‌ها یکی از این مکانیسم‌ها برای ایجاد حرکت و پرورش جامعه هستند. با این حال، حتی زمانی که صاحب پروژه قصد بدی هم نداشته باشد اما احتیاط لازم است. ایردراپ‌ها می‌توانند ضعیف اجرا شوند و به نتایج دلخواه نرسیدند.

در نهایت، هولدرهای توکن و NFT باید یک پروژه را بر اساس شایستگی‌های آن ارزیابی کنند و باور کنند که واقعا دارای ارزش است. صرف پذیرش توکن‌ها از یک پروژه بدون برنامه و ارزش پیشنهادی روشن، در بهترین حالت، یک بازی کوتاه‌مدت است و نه یک استراتژی تولید ثروت بلندمدت.

منبع